Tranh Chấp Dân Sự Là Gì? Các Phương Thức Giải Quyết Tranh Chấp Dân Sự

Việc xảy ra những tranh chấp, mâu thuẫn hay bất hòa về quyền và lợi ích hợp pháp giữa các bên trong quá trình giao dịch dân sự là điều khó tránh khỏi. Vậy tranh chấp dân sự là gì? Có những phương thức giải quyết tranh chấp dân sự nào? Hãy cùng NT International Law Firm tìm hiểu rõ hơn về tranh chấp dân sự trong bài viết dưới đây.

Tranh chấp dân sự là gì?

Hiện nay, pháp luật chưa có quy định rõ ràng về khái niệm tranh chấp dân sự. Tranh chấp dân sự có thể được hiểu là các tranh chấp xảy ra giữa các chủ thể tham gia vào quan hệ pháp luật dân sự đối với các quan hệ nhân thân và quan hệ tài sản được pháp luật bảo vệ.

Các loại tranh chấp dân sự phổ biến hiện nay bao gồm: Tranh chấp về quyền sở hữu tài sản, tranh chấp về bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng, tranh chấp về hợp đồng dân sự, các vấn đề về ly hôn,…

Tranh chấp dân sự là gì

Các phương thức giải quyết tranh chấp dân sự

Hiện nay, phương thức giải quyết tranh chấp dân sự bao gồm: Thương lượng, hòa giải và khởi kiện.

Thương lượng

Thương lượng là phương thức đầu được dùng trong quá trình giải quyết tranh chấp. Các bên tranh chấp sẽ chủ động gặp gỡ, bàn bạc, thỏa thuận về quyền và lợi ích hợp pháp, nghĩa vụ của mỗi bên.

Pháp luật về giải quyết tranh chấp không có bất kỳ quy định bắt buộc nào về việc các bên phải tiến hành thương lượng. Tất cả đều phụ thuộc vào ý muốn tự giải quyết của các bên. Phương thức thương lượng thường được các chủ thể ưu tiên lựa chọn vì phương thức này không phải chịu sự điều chỉnh của pháp luật và không bị bó buộc bởi các quy định về quy trình tổ chức, thành phần tham gia, địa điểm, thời gian và không tốn tiền bạc.

Do các bên tự giải quyết nên sẽ hạn chế ảnh hưởng đến hoạt động bình thường, uy tín của các bên. Và cũng vì không có sự điều chỉnh của quy phạm pháp luật cho nên không có sự cưỡng chế bắt buộc thi hành kết quả thương lượng.

Hòa giải

Hòa giải là việc các bên tiến hành thương lượng để giải quyết tranh chấp với sự hỗ trợ của người trung gian. Đây cũng là phương thức giải quyết tranh chấp không phải chịu sự điều chỉnh của pháp luật, được thực hiện hoàn toàn dựa trên thiện chí của các bên tham gia.

So với việc lựa chọn phương thức thương lượng để giải quyết tranh chấp dân sự thì khi tiến hành hòa giải các bên sẽ thỏa thuận lựa chọn ra 1 bên trung gian, độc lập, có kiến thức, kinh nghiệm và kỹ năng để giải quyết tranh chấp, đưa ra các lời khuyên hữu ích về quyền lợi và nghĩa vụ của các bên.

Người trung gian có thể là cá nhân hay tổ chức luật sư,… Trong đó, ý kiến của người trung gian chỉ mang tính tham khảo. Phương thức hòa giải cũng được các bên lựa chọn bởi thủ tục nhanh gọn, các bên có quyền tự định đoạt, không gây ảnh hưởng đến mối quan hệ hợp tác giữa các bên và không làm mất uy tín của hai bên.

Cũng giống như phương thức thương lượng thì các cam kết và thỏa thuận từ kết quả của quá trình hòa giải không bị cưỡng chế thi hành mà phụ thuộc vào sự tự nguyện của các bên.

Phương thức giải quyết tranh chấp dân sự bằng hòa giải

Khởi kiện

Khi các phương thức thương lượng, hòa giải không mang lại kết quả tốt, các chủ thể sẽ lựa chọn phương thức khởi kiện lên Tòa án để giải quyết.

Phương thức này có sự tham gia giải quyết của đại diện quyền lực Nhà nước là Tòa án nhân dân. Do đó, quy trình giải quyết tranh chấp phải tuân thủ quy định của pháp luật tố tụng. Đồng thời, bản án và quyết định của Tòa án sẽ được đảm bảo thi hành bằng hệ thống cơ quan thi hành án của Nhà nước.

Khi khởi kiện, các bên phải xác định được đối tượng tranh chấp là gì. Điều này sẽ giúp xác định được cơ quan có thẩm quyền giải quyết và tạo điều kiện để quá trình khởi kiện thuận lợi hơn.

Phương thức giải quyết tranh chấp dân sự bằng khởi kiện

Quy trình giải quyết tranh chấp dân sự tại Tòa án

Căn cứ vào Khoản 3 Điều 26, Điều 35 và Điều 39 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015 thì khi có tranh chấp dân sự xảy ra, thẩm quyền của Tòa án được xác định như sau:

Hầu hết, Tòa án nhân dân cấp huyện nơi cư trú của bị đơn sẽ có thẩm quyền giải quyết tranh chấp. Tuy nhiên, đối với tranh chấp mà có đương sự hoặc có tài sản ở nước ngoài thì do Tòa án nhân dân cấp tỉnh giải quyết.

Ngoài ra, nguyên đơn cũng có quyền lựa chọn tòa án giải quyết theo quy định tại Khoản 1 Điều 40 BLTTDS 2015.

Sau khi xác định được thẩm quyền giải quyết, các bên tranh chấp nộp đơn khởi kiện, tài liệu và chứng cứ kèm theo đơn khởi kiện theo quy định tại Điều 189 Bộ Luật Dân sự 2015 tại tòa án có thẩm quyền. Người khởi kiện có thể nộp đơn trực tiếp đến Tòa án, gửi qua đường bưu chính hoặc gửi trực tuyến thông qua hình thức điện tử qua cổng thông tin điện tử Tòa án.

Nếu xét thấy vụ án thuộc đúng thẩm quyền của mình thì Thẩm phán thông báo ngay cho người khởi kiện biết để họ đến Tòa án tiến hành làm thủ tục nộp tiền tạm ứng án phí.

Người khởi kiện phải nộp tiền tạm ứng án phí và sau đó nộp biên lai cho Tòa án để tránh trường hợp Tòa án đình chỉ giải quyết vụ án.

Trong thời hạn 3 ngày làm việc, kể từ khi thụ lý vụ án, Chánh án Tòa án sẽ quyết định phân công Thẩm phán giải quyết vụ án và thông báo bằng văn bản đến các đương sự và cơ quan, tổ chức có liên quan về việc đã thụ lý vụ án. (Theo Điều 196, Điều 197 BLTTDS 2015).

Quá trình giải quyết vụ án tranh chấp dân sự được tiến hành theo thủ tục sơ thẩm và các thủ tục khác theo quy định về tố tụng dân sự.

Quy trình giải quyết tranh chấp dân sự tại Tòa án

Trên đây là bài viết của NT International Law Firm đã giải đáp tranh chấp dân sự là gì? Hy vọng những thông trên sẽ giúp ích cho các bạn nếu xảy ra trường hợp xảy ra tranh chấp dân sự không mong muốn.